Η λίμνη των κύκνων

Το Βαλς των κύκνων από τη δεύτερη πράξη του μπαλέτου.

Η λίμνη των κύκνων (ρωσικά: Лебединое Озеро - Λεμπεντινόγιε οζέρο) είναι τίτλος παράστασης μπαλέτου, γραμμένης σε τέσσερις πράξεις. Τη μουσική της παράστασης έγραψε ο Ρώσος συνθέτης Πιότρ Τσαϊκόφσκι τη διετία 1875 - 1876, ενώ η ιστορία της βασίζεται σε ρωσικά λαϊκά παραμύθια καθώς και σε έναν αρχαίο γερμανικό μύθο. Η πρωτότυπη χορογραφία ανήκει στον Julius Reisinger.

Η ιστορία

Το παραμύθι αφηγείται τις αισθηματικές περιπέτειες ενός νέου πρίγκιπα και μιας όμορφης κοπέλας, την οποία ένας κακόβουλος μάγος μεταμορφώνει σε λευκό κύκνο.
Η πριγκίπισσα Οντέτ και οι φίλες της περνούν τη ζωή τους παγιδευμένες στη μορφή του κύκνου από τότε που τις μάγεψε ο κακός μάγος Ρόθμπαρτ. Τα μάγια μπορεί να λύσει μόνο ο έρωτας, ο οποίος έρχεται με την όψη του ωραίου πρίγκιπα Ζίγκφριντ, που ορκίζεται να σώσει την Οντέτ. Ο Ρόθμπαρτ αποπειράται να τον ξεγελάσει και να τον παντρέψει με την κόρη του Οντίλ, το μαύρο κύκνο, που μοιάζει εκπληκτικά με την Οντέτ.
Ο Ζίγκφριντ σύντομα γλιτώνει από την παγίδα του μάγου, παίρνει στην αγκαλιά του την αγαπημένη του και πετούν μαζί για τον ουρανό. Καθώς όμως δεν υπάρχει συγκεκριμένο κείμενο, υπάρχει και ένα δεύτερο τέλος, που θέλει τους δύο ερωτευμένους να πεθαίνουν.

Η παράσταση

Η πρεμιέρα της παράστασης δόθηκε στο θέατρο Μπολσόι της Μόσχας, στις 20 Φεβρουαρίου 1877 και στέφθηκε από αποτυχία. Αρκετά χρόνια αργότερα όμως, και συγκεκριμένα στο θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης στις 15 Ιανουαρίου 1895 (ένα χρόνο μετά το θάνατο του Τσαϊκόφσκι) με νέα χορογραφία τη φορά αυτή από τους Μάριους Πέτιπα και Λεβ Ιβάνωφ, η παράσταση γνωρίζει την αποθέωση.
Για πρώτη φορά εκτός Ρωσίας ανέβηκε στο Λονδίνο το 1911. Από τότε έχουν γίνει χιλιάδες παραστάσεις σε όλο τον κόσμο, πολλές από τις οποίες είναι διασκευασμένες σύμφωνα με την εκδοχή του εκάστοτε χορογράφου. Τα τελευταία χρόνια ανεβαίνει και με τη μορφή μπαλέτου στον πάγο.
Ανάμεσα στους χορευτές και τις χορεύτριες που κατά καιρούς ενσάρκωσαν τους κύριους ρόλους της παράστασης, υπήρξαν μεταξύ άλλων οι Βλάσλαβ Νιζίνσκι, Ρούντολφ Νουρέγιεφ, Μαργκότ Φοντέιν, Ταμάρα Τουμάνοβα, Ουλιάνα Λοπάτκινα, Φρέντερικ Άστον κλπ.
Σήμερα η Λίμνη των κύκνων θεωρείται ένα από τα καλύτερα μπαλέτα όλων των εποχών. Κι αυτό, γιατί ενσαρκώνει όσο κανένα άλλο όλη τη γκάμα των ανθρώπινων συναισθημάτων, από την ελπίδα μέχρι την απόγνωση, από τον τρόμο μέχρι την τρυφερότητα, από τη μελαγχολία μέχρι την έκσταση.